De rollen zijn omgedraaid: terwijl Nederland met de crisis worstelt,
groeit de Surinaamse economie met 4 procent. Het einde van de hulp, twee
jaar terug, doet geen zeer meer.
© Guus Dubbelman / de Volkskrant. Drukte aan de Waterkant in het oude deel van Paramaribo, aan de Suriname-rivier. |
Ruim twee jaar geleden deed Den Haag Suriname in de ban omdat Bouterse de verkiezing had gewonnen. Maar nu is zelfs het IMF enthousiast over Suriname. 'We hebben internationaal nu een heel goede naam opgebouwd', zegt coalitie-parlementariër Henk Ramnandanlal (PALU) trots.
Suriname mag een omstreden staatshoofd aan het roer hebben, het heeft niet geleid tot politieke en economische isolering van het land. Integendeel, na een moeilijk en teleurstellend begin onder Bouterse is de oud-kolonie anno 2013 booming.
Goudkoorts
Maar liefst 2,2 miljard euro willen een Amerikaanse en een Canadese multinational investeren in twee goudmijnen en dat midden in een wereldwijde crisis. Het wakkert de Surinaamse goudkoorts nog verder aan. Het parlement buigt zich nu over de grootste buitenlandse investering in de geschiedenis.
'We hopen dat Suriname een gouden toekomst tegemoet gaat', zegt oud-minister Gregory Rusland van Natuurlijke Hulpbronnen, wiens Nieuw Front-regering tot 2010 de basis legde voor de economische opleving en de miljardendeal. 'Wat nu gebeurt in Suriname is een continuering van wat wij in gang hebben gezet.'
Zeurende Hollanders
Een land dat heeft aangetoond zonder die 'zeurende Hollanders' verder te kunnen, zo zien Bouterse en zijn NDP het Suriname van de afgelopen twee jaar. 'We hebben dat geld niet nodig', sneerde minister van Buitenlandse Zaken Winston Lackin vorig jaar toen Den Haag de laatste 20 miljoen euro ontwikkelingshulp opschortte. De armen in Nederland, zei Lackin sarcastisch, konden het vast wel goed gebruiken.
Om een lange neus naar 'de Noordzee' te trekken, haalde Paramaribo daarom de betrekkingen met Venezuela, Frankrijk en vooral China stevig aan. Bouterse en zijn ministers zetten vanaf het begin alles op alles om snel de miljardendeal in de goudproductie rond te krijgen, hopend op grotere staatsinkomsten. Vlak voor de Kerst was het zo ver. 'De Surinamers gaan een gouden Kerst tegemoet', beloofde de oud-legerleider.
Wat Nederland nooit lukte, diversificatie van de staatsinkomsten, is Suriname hard op weg te bereiken. Olie, gewonnen in de kuststrook ten westen van Paramaribo, heeft bauxiet al verdreven als de grootste inkomstenbron.
Olie
Staatsolie, opgezet in 1980 door Bouterses militaire regime, maakte vorige maand een megawinst over 2012 bekend: 360 miljoen euro. Op een omzet van 'slechts' 758 miljoen euro. Hiervan stroomde 243 miljoen als nettowinst direct in de staatskas. Het is een bedrag waarvoor een gemiddeld AEX-bedrijf zich niet zou schamen. Zo boekte multinational AkzoNobel over 2011 een winst van 477 miljoen euro.
Goud moet nog groter worden. Aanzienlijk veel meer dan de 119 miljoen euro waarmee de Rosebel-goudmijn van het Canadese Iamgold in 2011 de staatskas spekte. Sinds de goudkoorts in 2004 begon toe te nemen, is de goudproductie bijna verdrievoudigd tot jaarlijks meer dan 20 duizend kilo.
Om meer te verdienen aan het goud, wordt het Surinaamse aandeel in de Rosebel-mijn uitgebreid naar 30 procent. De nieuwe goudmijn van Newmont wordt voor 25 procent van Suriname. De eerste reacties in het parlement op Bouterses gouddeal zijn positief, ook van de oppositie.
Kritiek
Maar er is ook kritiek. Suriname, betoogt parlementariër Asis Gajadien (Nieuw Front), kan veel meer verdienen als de kleine gouddelvers onder controle worden gebracht. Deze groep van naar schatting 30 duizend man, van Brazilianen tot Surinaamse-Nederlanders uit Amsterdam Zuid-Oost, is verantwoordelijk voor iets meer dan de helft van de goudproductie. Maar de fiscus verdient slechts weinig aan ze. Gajadien schat dat van de 1,5 miljard euro die in 2012 aan goud werd gewonnen (waarvan een miljard door de kleine gouddelvers) slechts 228 miljoen euro in de staatskas belandde.
Hij is ontevreden over de maatregelen die Bouterse nam om de 'wild westtaferelen' in het binnenland te beëindigen. Gajadien: 'Er is nu zelfs een enorme toeloop van illegale Chinezen. Ook opereren sommige groepen, vrienden van de regering, ongestoord in het gebied. Wij willen weten welke personen een goudconcessie hebben gekregen.'
Oud-minister Rusland verwacht dat de 560 duizend Surinamers over een jaar of zeven een enorme stroom gouddollars mogen verwachten. 'Toen we tien jaar geleden met de Rosebel-mijn begonnen, stond de goudprijs op 227 euro per ounce. Nu is het 1.300 euro. We wisten niet dat de goudwinning zó lucratief zou worden.'